THÍCH NHẤT VÀ MỆT NHẤT

Tuần rồi có dịp ngồi nói chuyện với một bạn nước ngoài sang Việt Nam làm việc được một năm. Mình hỏi, như đã từng hỏi bao nhiêu người khác, “What do you like most about Vietnam - Điều anh thích nhất về Việt Nam là gì?” Bạn trả lời không một chút do dự, “con người”.

“Con người Việt Nam rất hiếu khách, rất dễ thương và đó là điều làm cho tôi thích nhất, nhưng cũng chính con người là chủ đề làm cho tôi mệt, nhất là mấy bạn trẻ.”

“Ủa sao vậy?”

“Có ai đi làm mả mới được 6 tháng đã hỏi chừng nào tôi được thăng chức không?”

Tôi cười, “À thì ra là chuyện này. 6 tháng là thời gian chỉ đủ để hội nhập, biết cách lèo lái trong một tổ chức, và để hiệu suất làm việc bắt đầu hiệu quả.”

“Đúng rồi Phi Vân. 6 tháng quá ngắn để có thể chứng tỏ bạn làm được gì, có thành tích gì cụ thể, rõ ràng. Mà chưa có thành tích gì để chứng minh năng lực thì ai lại đi đòi thăng tiến? Thăng tiến đâu phải là chuyện đương nhiên tổ chức phải thực hiện sau một khoảng thời gian. Thăng tiến chỉ dành cho người có năng lực và chứng minh được năng lực của mình thôi chứ.”

Bàn về đề tài này, thấy anh rất là bức xúc. Nhớ lại chuyện hồi xưa mình đi đàm phán “lên chức”, luôn chuẩn bị rất kỹ phương án chứ không bao giờ chỉ đòi hỏi suông. Và chính vì nhờ có sự chuẩn bị nên lần nào vô đàm phán cũng thành, lần nào cũng được lên chức hết. Giờ ghi lại làm reference cho các bạn trẻ nhé. Đừng bao giờ bước vào phòng sếp yêu cầu thăng tiến mà chưa làm xong bài tập chuẩn bị. Và đừng bao giờ bước vào nếu không nắm phần thắng trong tay.

- Tôi đã xuất sắc trong thời gian vừa qua thế nào? Đâu là những kết quả cân đong đo đếm được, không những đạt mà còn vượt KPI mà công ty/tổ chức đã đề ra? Bước vào trước hết phải có thành tích để lót đường đã. Và nhớ là thành tích phải rõ ràng, cụ thể, đạt hay vượt so với yêu cầu do tổ chức đặt ra cho mình. Không có thứ lót đường này, không trình bày cụ thể ra được nó là gì thì đừng dại bước vào, vì chưa vào đã thua rồi.

- Tôi mong muốn được thăng tiến lên vị trí nào? Vị trí đó đòi hỏi về kiến thức, kỹ năng, phầm chất như thế nào? Cái này là bài tập về nhà bạn phải tự làm và phải hết sức rõ ràng về nơi mình muốn đến. Không ai bước vào đòi thăng tiến mà không biết vị trí tiếp theo mình muốn là gì. Kiểu tôi chỉ muốn thăng tiến còn sao cũng được tuỳ sếp là thua rồi, vì nó chứng tỏ bạn tư duy không tới về khả năng và mong muốn của mình, đòi hỏi vì mặt mày chứ không phải vì sự nghiệp. Tôi nhớ hồi đi làm mình bước vào phòng sếp 3 lần tại 1 tập đoàn, mỗi lần chỉ cách nhau 6 tháng tới 1 năm, nhưng nói rất rõ vị trí mình mong muốn, 1 là từ chuyên viên trải nghiệm khách hàng lên chuyên viên viên phát triển thị trường Úc, sau đó là Giám đốc phát triển thị trường châu Á, tiếp theo là Giám đốc dự án e-commerce mới toàn cầu. Mỗi vị trí cho tôi những trải nghiệm kinh nghiệm và cơ hội học hỏi khác nhau. Vì vậy, tôi rất rõ mình muốn gì rồi mới đi đàm phán, không bao giờ vác hai tay không vào bắt giặt cả.

- Vị trí mới KPI hiện có là gì? Tôi có thể cam kết điều cực sốc gì khiến sếp không thể từ chối? Bạn có thấy ai ra trận mà không có vũ khí chưa? Mỗi một lần bạn lên kế hoạch làm gì thì cũng như một lần ra trận, phải trang bị vũ khí thì mới thắng được chứ. Đi đàm phán thăng tiến cũng vậy thôi. Tại sao người ta phải đưa cơ hội này cho bạn mà không phải là ai khác? Đừng quen thói nói chung chung, mơ hồ, sử dụng uyển ngữ để vẽ những bức tranh trừu tượng. Ai rảnh và đủ kiên nhẫn để nghe ba thứ đó? Cho nên, phải nghiên cứu và chế vũ khí cho bản thân. Ví dụ bạn có dám cam kết tạo ra gấp đôi doanh thu so với KPI cũ không? Bạn có dám cam kết sẽ giảm chi phí 1/3 so với hiện trạng không? bạn có dám cam kết tăng 150% người dùng mới so với mục tiêu không? Hay ký được với gấp 2 số lượng đối tác trong cùng một khoảng thời gian? Sao cũng được, nhưng phải dám cam kết một cú rất sốc, khiến cho sếp không thể say no - nói không với mình. Đó là thứ vũ khí mà bạn chế tác trong cuộc đàm phán này. Mà bạn nghĩ đi, nếu không có khả năng để làm được những điều kỳ diệu này thì bạn đâu có khả năng để lên vị trí cao hơn? Năng lực của một con người nằm ở đó, ở khả năng tạo ra những mục tiêu đầy tham vọng và rồi biến nó thành sự thật.

Cho nên, đừng tay không ra trận nữa. Phải làm bài tập thật kỹ, chuẩn bị thật xịn rồi hãy đăng đàn. Và một khi đã xuất quân, thì đừng cho phép mình 5 ăn 5 thua. Cũng giống như chơi game vậy thôi. Mình chưa mạnh thì sao mà lên level cho được? Vậy nha.